İran İslam Respublikası
Azərbaycan Respublikası və İran İslam Respublikası arasında ikitərəfli münasibətlər
İran İslam Respublikası Azərbaycanın müstəqilliyini 25 dekabr 1991-ci ildə tanımışdır. İki ölkə arasına diplomatik əlaqələr 12 mart 1992-ci ildə qurulmuşdur. Hər iki ölkənin (1969-cu ildə İranın Bakı şəhərində açılmış konsulluğu 1992-ci ilin mart ayından İran İslam Respublikasının Azərbaycan Respublikasındakı səfirliyi kimi fəaliyyətini davam etdirir. 1992-ci ilin dekabr ayından isə Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasında səfirliyi fəaliyyətə başlamışdır) səfirlikləri, İranın Naxçıvan şəhərində Baş Konsulluğu (1992-ci ilin dekabr ayından), Azərbaycan Respublikasının Təbriz şəhərində Baş Konsulluğu (20 oktyabr 2004-cü ildən) fəaliyyət göstərir.
28-29 mart 2018-ci ildə İran İslam Respublikasının Prezidenti cənab Həsən Ruhani Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin dəvəti ilə AR-ə rəsmi səfər etmişdir.
12 avqust 2018-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev Qazaxıstanın Aktau şəhərində keçirilən Xəzəryanı ölkələrin Dövlət Başçılarının V Zirvə toplantısı çərçivəsində İran İslam Respublikasının Prezidenti cənab Həsən Ruhani ilə görüş keçirmişdir.
24-25 oktyabr 2019-cu ildə İran İslam Respublikasının Prezidenti cənab Həsən Ruhani Bakıda keçirilmiş Qoşulmama Hərəkatına üzv ölkələrin dövlət və hökumət başçılarının XVIII Zirvə Toplantısında iştirak etmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasına səfər etmişdir.
15 mart 2018-ci ildə İran İslam Respublikasının xarici işlər naziri Məhəmməd Cavad Zərif Azərbaycan Respublikası, Gürcüstan, İran İslam Respublikası və Türkiyə Respublikasının xarici işlər nazirlərinin birinci dördtərəfli görüşündə iştirak etmək məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasına səfər etmişdir.
4-6 aprel 2018-ci ildə Qoşulmama Hərəkatına üzv ölkələrin xarici işlər nazirlərinin Bakıda keçirilən toplantısında iştirak etmək məqsədi ilə İran İslam Respublikasının xarici işlər naziri Məhəmməd Cavad Zərif Azərbaycan Respublikasına səfər etmişdir.
9 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov İran İslam Respublikasına səfər etmişdir.
24-25 yanvar 2021-ci ildə İran İslam Respublikasının xarici işlər naziri Məhəmməd Cavad Zərifin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Azərbaycan Respublikasına səfər etmişdir.
24-26 may 2021-ci ildə İran İslam Respublikasının xarici işlər naziri Məhəmməd Cavad Zərifin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Azərbaycan Respublikasına səfər etmişdir.
Parlamentlərarası əlaqələr
Azərbaycan-İran parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupu fəaliyyət göstərir. Qrupun rəhbəri Vasif Talıbovdur. İran-Azərbaycan parlamentlərarası əlaqələr üzrə dostluq qrupu fəaliyyət göstərir. Qrupun rəhbəri Əli Nikzad Səmrindir.
Müqavilə-hüquq bazası
Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında 188 sənəd imzalanmışdır.
İqtisadi sahədə əməkdaşlıq
Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında ticarət dövriyyəsi 2018-ci ildə 446,03 milyon ABŞ dollar olmuşdur. o cümlədən idxalın həcmi 414,80 milyon ABŞ dolları, ixracın həcmi isə 31,23 milyon ABŞ dolları təşkil etmişdir.
İnvestisiya qoyuluşu artmış, İran Azərbaycana ümumilikdə 3,4 milyard ABŞ dolları sərmayə qoymuşdur.
Azərbaycan ilə İran arasında ticarət dövriyyəsi (mln. ABŞ dolları ilə)
|
İl |
İxrac |
İdxal |
Ticarət dövriyyəsi |
|
2014 |
39,4 |
147,2 |
186,6 |
|
2015 |
33 |
90,5 |
123,5 |
|
2016 |
49,7 |
161,1 |
210,8 |
|
2017 |
16.7 |
240.2 |
257 |
|
2018 |
31,23 |
414,8 |
446 |
|
2019 |
41,1 |
452,7 |
493,8 |
|
2020 |
20,8 |
158,5 |
179,3 |
Azərbaycan Respublikasından İran İslam Respublikasına ixrac olunan mallar: Yeyinti sənayesinin qalıq və tullantıları, yağlı toxumlar və dərman bitkiləri, alma
Azərbaycan Respublikasına İran İslam Respublikasından idxal olunan mallar: Təbii qaz, plastik məmulatlar, meyvə-tərəvəz, qeyri-üzvi kimya məhsulları, tikinti materialları (şüşə, keramika)
Azərbaycan Respublikası ilə İran İslam Respublikası arasında iqtisadi, ticarət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq üzrə Dövlət Komissiyası 1992-ci ildən etibarən fəaliyyət göstərir. Komissiyanın Azərbaycan tərəfindən həmsədri AR iqtisadiyyat naziri Şahin Mustafayev, İran tərəfindən həmsədr isə, İİR iqtisadi işlər və maliyyə naziri Fərhad Dejpəsənddir.