20 oktyabr 2023-cü il tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev “Neokolonializm: İnsan Hüquqlarının Pozulması və Ədalətsizlik” mövzusunda Bakı şəhərində keçirilən beynəlxalq konfransın iştirakçılarına müraciəti BMT Baş Assambleyasının və Təhlükəsizlik Şurasının sənədləri kimi yayılıb.

Müraciətdə müxtəlif qitələri təmsil edən 14 ölkə, habelə ədalət uğrunda mübarizə aparan ərazilərin təmsilçilərinin Bakıya toplaşaraq, XXI əsrdə hələ də davam edən kolonializm siyasətini pisləməsi və onun aradan qaldırılması istiqamətində sistemli və ardıcıl iş aparması və təşkilatlanmasının sevindirici hal olduğu vurğulanıb.

Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi qəbul edərkən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin prioritetlərini və fəaliyyətini tarixi Bandunq prinsipləri üzərində quracağını bəyan etdiyi və Bandunq Konfransı zamanı müzakirə edilən məsələlərdən birinin də kolonializmə qarşı mübarizə olduğu diqqətə çatdırılıb. 

Bandunq Konfransından 70 ilə yaxın dövrün keçməsinə rəğmən kolonializmi hələ də davam etdirən ölkələrdən birinin Fransa olduğu və Afrika, Cənub-Şərqi Asiya, Sakit Okean, Latın Amerikasında onlarla ölkəni işğal edən, sərvətlərini talan edən, xalqlarını uzun illər əsarətdə saxlayan Fransanın həmin ərazilərdə hərbi və bəşəriyyət əleyhinə çoxsaylı cinayətlər törətdiyi, fransız silahlı qüvvələrinin etnik və dini mənsubiyyətinə görə yüz minlərlə dinc sakini soyqırımına məruz qoyduğu diqqətə çatdırılıb.

Fransanın həm də dünyada ən çox mina istifadə etmiş ölkələrdən biri olduğu, ancaq Əlcəzair ərazisində 5 milyondan artıq mina basdırdığı və nəticədə Azərbaycan kimi Əlcəzairin də dünyada mina partlayışından ən çox əziyyət çəkən ölkələr sırasında ön yerlərdən birini tutduğu bildirilib. 

Bu siyahıda Fransadan sonra onun yaxın müttəfiqi Ermənistanın gəldiyi və Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərində basdırdığı minalar nəticəsində təkcə son 3 ildə 340-a yaxın azərbaycanlının mina qurbanı olduğu vurğulanıb və bu iki ölkəni bir-birinə belə sıx bağlayan səbəblərdən birinin də hər ikisinin mina terroru ilə məşğul olmaq təcrübəsinin olduğu qeyd edilib.

Əsrlər keçsə də, təfəkkür dəyişmədiyi üçün Fransa kolonializminin utancverici yeni metodlarının bu gün də davam etdiyi, Bakı şəhərində konfransa toplaşan dənizaşırı ərazilərin xalqlarının uzun illərdir müstəqillik uğrunda mübarizə apardıqları, lakin kolonializm tarixindən əl çəkə bilməyən Fransanın Avropadan kənarda, Sakit və Atlantik okeanlarında dənizaşırı icma və ərazilərində yaşayan xalqların azadlıq arzularına və hüquqlarına hörmət etmədiyi və bu arzuların reallaşmasının qarşısının alınması üçün hər vəchlə çalışdığı vurğulanıb. 

Fransız Qvianasında təbii sərvətlərin talan edildiyi və torpaqlarının 90%-inin Fransa dövlətinin mülkiyyətində olduğu, Martinika və Qvadelupada yerli əhalinin gizli və qanunsuz məskunlaşma yolu ilə assimilyasiya edildiyi, Fransanın Qəmər Adaları İttifaqının Mayot adası üzərində suverenliyini tanımaqdan imtina etdiyi və Yeni Kaledoniyada əhalinin yarısının iştirakı olmadan referendum keçirildiyi və bu minvalla Yeni Kaledoniya xalqının müstəqil olmaq hüququ əlindən alındığı diqqətə çatdırılıb. Etnik azlıqlar konsepsiyasını qəbul etməyən Fransanın Korsika dilini qadağan etdiyi halda regionumuzda milli azlıqların müdafiəçisi kimi özünü təqdim etməyə çalışdığı bildirilib.

Fransada neokolonializm meyilləri ilə paralel olaraq irqçilik və islamofobiyanın da geniş vüsət aldığının müşahidə edildiyi, daxildə bu cür narahatedici və təhlükəli meyillərlə mübarizə aparmalı olan Fransa hakimiyyətinin başqa dövlətlərə dərs keçməyə, digər ölkələrin daxili işlərinə qarışmağa cəhd etdiyi vurğulanıb. 

Qanlı cinayətlərlə zəngin kolonializm tarixinə görə utanmalı olan Fransanın törətdiyi əməllərə görə üzr istəmək əvəzinə, digər ölkələrdə uydurma etnik təmizləmələrdən danışdığı, BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü statusundan öz qərəzli, qeyri-obyektiv siyasətini yürütmək üçün sui-istifadə etdiyi, müxtəlif regionlarda geosiyasi intriqalarla məşğul olduğu qeyd edilib.

2023-cü ilin 6 iyulunda Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatına sədrliyi çərçivəsində Bakıda keçirilən Nazirlər Toplantısı zamanı, daha sonra 22 sentyabrda Nyu-Yorkda BMT Baş Assambleyasının qərargahında, daha sonra oktyabr ayında yenidən Bakıda bəşəriyyət üçün xüsusi aktuallıq kəsb edən kolonializm, onun fəsadları və neokolonializmlə mübarizəyə həsr olunmuş tədbirin keçirilməsinin Azərbaycanın Qoşulmama Hərəkatının sədri kimi bu məsələyə göstərdiyi dəstəyin əyani nümunəsi olduğu vurğulanıb. 

Neokolonializmlə mübarizə mövzusunun bütün mümkün platformalar vasitəsilə beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılmasının olduqca vacib olduğu və bu xüsusda, BMT Baş Assambleyasının 4-cü Komitəsinin (siyasi və dekolonizasiya məsələləri) fəaliyyətinin daha da canlandırılmalı olduğu bildirilib.

Sənədin tam mətni ilə bu internet keçidi vasitəsilə tanış olmaq mümkündür.