Xanımlar və cənablar,

Mən, ilk növbədə ATƏT Ofisinin Sədri cənab Sebastian Kurzu ATƏT nazirlər şurasının 24-cü iclasının mükəmməl təşkilinə görə təbrik etmək istərdim. Həmçinin, hörmətli İtaliyalı həmkarımız cənab Angelino Alfanoya ölkəsinin qarşıdan gələn ATƏT Sədrliyi dövründə uğurlar arzulayıram.

Hörmətli həmkarlar,

Dünən mən, Ermənistan xarici işlər naziri və ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üzrə saatlarla danışıqlar apardıq.

Substantiv, nəticə yönümlü danışıqların bu kimi canlanması ehtiyatlı nikbinlik üçün səbəbdir. 16 oktyabr 2017-ci ildə Azərbaycan və Ermənistan Prezidentlərinin Cenevrə görüşü doğru istiqamətdə atılmış addım idi. Sözügedən görüş sübut etdi ki, substantiv danışıqların yenidən başlanması üçün ön şərtin irəli sürülməsi cəhdləri uğursuzluğa məhkumdur. Görüşün ardınca, Azərbaycan həmsədrlərlə birlikdə münaqişənin həlli istiqamətində Ermənistan və Azərbaycanın mövqelərini yaxınlaşdıracaq yolların tapılması məqsədilə substantiv məsələlərə diqqəti yönəldib.

Buna baxmayaraq, regiondakı bəzi qüvvələrin qəbulolunmaz və qeyri-davamlı status-kvo vəziyyətinin dəyişdirilməsinə yönəlmiş zəruri siyasi addımlar atmaqda maraqlı olmaması ciddi narahatlıq doğurmaqda davam edir. Rəsmi Yerevan Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin demoqrafik, mədəni və fiziki mənzərəsinin dəyişdirilməsinə yönəlmiş qeyri-qanuni addımlarını davam etdirməklə, hərbi işğalın möhkəmləndirilməsinə və “fait accompli” vəziyyətinin yaradılmasına istiqamətlənmiş məqsədyönlü siyasət apardığını nümayiş etdirir. 1993-cü ildə işğal olunana qədər tamamilə etnik azərbaycanlıların yaşadığı işğal altındakı Cəbrayıl rayonunda kilsənin açılması Ermənistan tərəfindən beynəlxalq humanitar hüququn kobud pozulmasının daha bir göstəricisidir. Ermənistan təxribatçı addımlarına paralel olaraq işğal olunmuş ərazilərə müvafiq beynəlxalq qurumlardan ibarət ehtiyacların öyrənilməsi məqsədilə missiyaların göndərilməsinə dair bizim təkliflərimizi rədd edir.

Təmas xətti boyunca həyata keçirdiyi hərbi təxribatlar daxil olmaqla Ermənistanın işğal olunmuş ərazilərdə bu yaxınlarda keçirdiyi hərbi təlimlər və bu kimi digər addımları sülh səylərini pozur. ATƏT-in Minsk Qrupu və həmsədrlər tərəfindən bütün bunlarla bağlı hərtərəfli tədbirlər görülməlidir. Harada olmasından asılı olmayaraq, ATƏT üzv dövlətləri fiziki və hüquqi şəxslərin qeyri-qanuni iqtisadi və digər xarakterli fəaliyyətlərinin qarşısını almaq məqsədilə beynəlxalq humanitar hüquq və insan hüquqları üzrə alətlərdə təsbit edilmiş öhdəliklərini yerinə yetirilməlidirlər.

Cənab Sədr,

BMT TŞ-nin müvafiq qətnamələri, Helsinki Yekun Aktının prinsipləri və ATƏT-in qərar və sənədləri münaqişənin həlli və Minsk Konfransının həmsədrlərinin mandatının əsasını təşkil edir. BMT TŞ-nin 1993-cü ildə qəbul edilmiş qətnamələri işğalçı qüvvələrin Azərbaycanın bütün işğal olunmuş ərazilərindən dərhal, tam və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edir, qarşılıqlı addım olaraq kommunikasiya və nəqliyyat xətlərinin açılmasına çağırış edir və məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına qayıtmalarına yardım edilməsinə israr edir. Bu yanaşmanın əsas mahiyyəti münaqişənin nəticələrinin aradan qaldırılmasına və həll olunmamış siyasi məsələlərin Minsk Konfransı çərçivəsində müzakirə edilməsinə əsaslanır.

Əgər Ermənistan həqiqətən də münaqişənin siyasi yolla həllini tapmaqda maraqlıdırsa, o zaman münaqişənin həlli prosesində konstruktiv şəkildə iştirak etməlidir.

Növbəti aylar Ermənistanın sülhün əldə edilməsində ciddi tərəfdaş olub-olmadığını, münaqişənin həllində irəliləyişin əldə edilməsi və onun həlli üçün substantiv danışıqlarda konstruktiv şəkildə iştirak edib-etməyəcəyini və yaxud əlavə qeyri-sabitlik və münaqişəyə doğru yuvarlanacağımızı nümayiş edtirəcəkdir. Azərbaycan BMT Nizamnaməsinin 7-ci Fəsli əsasına təsbit olunmuş hüquqlarını özündə saxlayır.

Nitqimin sonunda onu da bildirim ki, digər natiqlər tərəfindən qeyd edildiyi kimi, ATƏT məkanında Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin pozulması ilə bərabər oxşar vəziyyətləri Ukrayna, Gürcüstan və Moldovada da müşahidə edirik. Hesab edirik ki, sözügedən münaqişələrin davamlı həlli yalnız beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə, xüsusilə ATƏT üzv ölkələrinin suverenliyi, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərini toxunulmazlığına hörmət vasitəsilə təmin oluna bilər.

Təşəkkür edirəm.