Xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarovun İƏT-in Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzü ilə bağlı Kontakt Qrupunun ikinci iclasında çıxışı

Nyu York, 19 sentyabr 2017-ci il

Cənab Baş katibin müavini,

Xanımlar və cənablar,

İƏT-in Baş katibliyinə İƏT-in Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzü üzrə Kontakt Qrupun ikinci iclasını təşkil etdiyi üçün təşəkkür edirəm. Qrupunun üzvləri salamlayır və Kontakt Qrupunun ikinci iclasında iştirak etdikləri üçün onlara dərin minnətdarlığımı bildirirəm.

Hörmətli həmkarlar,

Çox təəssüf hissi ilə bildirirəm ki, Kontakt qrupunun sonuncu görüşündən sonra Azərbaycan Respublikasının işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ və ətraf ərazilərində münaqişənin tənzimlənməsi istiqamətində vəziyyət nəinki dəyişməz qalır, hətta cəbhə xəttində toqquşmaların intensivləşməsi və cəbhə xəttinə yaxın ərazilərdə yaşayan mülki Azərbaycan əhalisinin qəsdən öldürməsi halları daha da artıb.

Məlum olduğu kimi, Ermənistanın Azərbaycana qarşı davam edən təcavüzü nəticəsində Azərbaycan əraziləri, Dağlıq Qarabağ daxil olmaqla yeddi ətraf rayon işğal edilib, on minlərlə insan həyatını itirib, 1 milyondan çox azərbaycanlı öz ev və mülkiyyətlərindən didərgin olub, minlərlə insan itkin düşüb.

Ermənistanın təcavüzü gedişində beynəlxalq humanitar hüququn pozulması ilə müşayiət olunan müharibə cinayətləri, insanlığa qarşı cinayət və soyqırım aktları törədilib. Bu il erməni qoşunları tərəfindən Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində yerləşən Xocalı şəhərinin dinc əhalisinə qarşı törədilən vəhşilik cinayətlərinin iyirmi beşinci ildönümünüdür. 1992-ci ilin fevralında Xocalının işğalı nəticəsində yüzlərlə azərbaycanlı, o cümlədən qadınlar, uşaqlar və yaşlılar öldürülüb, yaralanıb və ya girov götürülüb, şəhər isə yerlə yeksan edilib.

Bu fürsətdən istifadə edərək, İƏT-in bütün üzvlərinə Abican şəhərində İƏT-ə üzv ölkələrin Xarici İşlər Nazirləri Şurasının 44-cü sessiyasında qəbul edilmiş "1992-ci il Xocalı qırğınının qurbanları ilə həmrəylik" başlıqlı qətnaməni dəstəklədikləri üçün minnətdarlığımı ifadə etmək istərdim. İƏT-ə üzv dövlətlərini Xocalı şəhəri və digər işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində törədilmiş müharibə cinayətləri, insanlığa qarşı cinayətlər və soyqırım aktlarının milli və beynəlxalq səviyyədə tanınması üçün səy göstərməyə çağırıram.

1993-cü ildə qəbul edilmiş Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının 822 (1993), 853 (1993), 874 (1993) və 884 (1993) qətnamələri Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü birmənalı şəkildə təsbit edir və işğalçı qüvvələrin bütün işğal olunmuş ərazilərdən qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edir. Ermənistanın ərazi iddialarına və zorakı hərəkətlərə cavab olaraq, Təhlükəsizlik Şurası Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olduğunu bir daha təsdiqləyir.

Təəssüf ki, Təhlükəsizlik Şurasının əsas tələbləri hələ də yerinə yetirilməyib və 20 ildən artıq müddət ərzində ATƏT çərçivəsində aparılan vasitəçilik səyləri hələ nəticə verməyib.

Atəşkəs rejiminin yaradılmasına baxmayaraq, Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələrinin təmas xəttində və iki dövlət arasında sərhəd boyunca yerləşən Azərbaycanın şəhər və kəndlərinə Azərbaycan hərbi qulluqçuları və vətəndaşlarının öldürməsi və yaralanması ilə nəticələnən hücumlar zorakı xarakter daşıyır və son vaxtlar daha da intensivləşib.

İyul ayının 4-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Füzuli rayonun Alxanlı kəndinin hədəflənmiş şəkildə və qəsdən atəşə tutması nəticəsində biri uşaq olmaqla, iki mülki şəxs həlak olub, bir nəfər isə ağır yaralanıb.. Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Ermənistan-Azərbaycan sərhədi boyunca 7 avqust tarixində törədilmiş daha bir təxribat nəticəsində Tovuz rayonunun 13 yaşlı sakini yaralanıb. Bunlar hamısı Cenevrə Konvensiyaları üzrə öhdəliklərin Ermənistan tərəfindən kobud və sistematik şəkildə pozulduğunu təsdiqləyir.

Burada Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzü ilə bağlı İƏT-in müvafiq qətnamə və qərarlarının tələblərini xatırlatmaq istərdim ki, bu da bütün üzv dövlətləri münaqişənin gərginləşməsinə, Ermənistanı Azərbaycan torpaqlarının işğalının davam etdirilməsinə köməklik edəcək hər hansı bir silah və hərbi avadanlıqla təchiz etməkdən çəkinməyə və bu cür avadanlıqların daşınması üçün öz ərazilərindən tranzit məqsədilə istifadə edilməsində imkan verməməyə çağırır.

Bu qətnamələrin üzv dövlətlərə təcili çağırışına toxunaraq bildirmək istərdim ki, Ermənistanın təcavüzünə son qoymaq üçün lazımi siyasi və iqtisadi tədbirlər həyata keçirilməli, o cümlədən, iqtisadi fəaliyyət və Ermənistan Respublikasına investisiya qoyulmasından çəkinməklə yanaşı Ermənistanla ümumi əməkdaşlıq məhdudlaşdırılmalıdır.

Əziz Dostlar,

Ərazilərinin işğalından və yüz minlərlə vətəndaşının zorla didərgin salınmasından əziyyət çəkən bir ölkə kimi, Azərbaycan münaqişənin bütün bölgənin tam inkişafını, sülh və ədaləti təmin edəcək siyasi həllində ən çox maraqlı olan tərəfdir. Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü və vətəndaşlarının hüquq və azadlıqlarını heç vaxt güzəştə getməyəcəkdir. Ermənistan anlamalıdır ki, suveren dövlətin ərazilərinin hərbi işğalı və etnik təmizləmə siyasətinin aparılması həll yolu deyil və heç bir siyasi nəticə verməyəcəkdir.

Sülh, təhlükəsizlik və sabitliyə nail olmaq üçün Ermənistan qoşunları Azərbaycanın işğal edilmiş Dağlıq Qarabağ regionu və ətraf ərazilərindən tam, dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmalı, ölkəmizin suverenliyi və ərazi bütövlüyü bərpa edilməli və azərbaycanlı məcburi köçkünlərın öz torpaqlarına qayıtmaq hüququ təmin edilməlidir.

Hörmətli həmkarlar,

Azərbaycan Respublikası Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyünə qarşı gücdən qanunsuz istifadə və Azərbaycan ərazilərinin işğalının qəti pislənilməsinə dair İƏT-in ədalətli və prinsipial mövqeyi əsasında İslam Ümmətinin davamlı həmrəyliyinə güvənir.

İnanırıq ki, Kontakt Qrupu çərçivəsində müzakirələr Ermənistan Respublikasının Azərbaycan Respublikasına qarşı təcavüzünü qınayan İƏT sənədlərinin həyata keçirilməsinə və İƏT üzv dövlətlərinin fərdi və birgə səylərin bu baxımdan əlaqələndirilməsinə öz töhfəsini verəcəkdir.

Təşəkkür edirəm.